Περιφερειακές εκλογές στην Γαλλία-Ο καταποντισμός της Ακρας Δεξιάς

Οι Περιφερειακές εκλογές στην Γαλλία (20-27 Ιουνίου) αναμένονταν κυρίως ως πρόκριμα για τις Προεδρικές εκλογές του 2022.

Μετά από το συμβάν με το χαστούκι προς τον Πρόεδρο Μακρόν πριν από δυο εβδομάδες, κάποιοι κύκλοι έσπευσαν να μιλήσουν για “λαϊκή οργή” η οποία θα ξεσπάσει στις κάλπες (εγχώριοι τίνες προέβλεπαν και …απόηχο στην Ελλάδα!…) και για “το τέλος της Μακρονίας” όπως αποκαλούν κάποιοι Γάλλοι ακροδεξιοί την διακυβέρνηση Μακρόν.

Η πραγματικότητα ήρθε να τους διαψεύσει.

Νικητής του πρώτου γύρου των εκλογών είναι η αποχή η οποία σκαρφάλωσε πάνω από το 50% ακόμα και στους άνω των 65 ετών οι οποίοι συνήθως είναι πρσηλωμένοι στις διαδικασίες του πολιτεύματος, θεωρώντας καθήκον τους ως πολιτών να πάνε στις κάλπες. Τούτη την φορά όμως το 65% των 65+ αρνήθηκε να ψηφίσει. Η φοβία και η κόπωση από τους περιορισμούς της υγειονομικής κρίσης δίνουν μόνο μιαν όψη της εξήγησης. Στους νέους το ποσοστό αποχής φθάνει το 87% στις ηλικίες 18-24 ετών και 83% στους 25-34.

Τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των Περιφερειακών εκλογών στην Γαλλία αποτέλεσαν ένα θρίαμβο για την Κεντροδεξιά, τους Ρεπουμπλικάνους του πρώην Προέδρου Σαρκοζύ και την LREM του νυν Προέδρου Μακρόν (παρά την υποχώρησή της-σε πραγματικούς αριθμούς οι προσκείμενοι στον νυν Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας έλαβαν το 3,2% επί των εγγεγραμμένων), όχι επειδή συγκέντρωσε την θετική ψήφο των Γάλλων, αλλά γιατί οι ψηφοφόροι ξύπνησαν την Κυριακή αποφασισμένοι να ψηφίσουν. Αντίθετα, οι Ακροδεξιοί απείχαν.

Κάποια παπαγαλάκια σπαρμένα στον χώρο της Ακροδεξιάς προπαγάνδιζαν υπέρ της αποχής γιατί με την μαζική αποχή δήθεν θα επωφελούνταν ο Εθνικός Συναγερμός (RN) της Μαρίν Λεπέν. Απεδείχθη όμως ότι η απλούστευση μπορεί να είναι χρήσιμη στην προπαγάνδα αλλά εξαρτάται από το ποιος την προωθεί. Η αποχή διέλυσε την Ακροδεξιά ακόμη και σε παραδοσιακά προπύργιά της. Οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Οσοι σώθηκαν την τελυταία στιγμή, προκρινόμενοι στον δεύτερο γύρο, τρέχουν τώρα με υποσχέσεις “θα είμαστε κοντά σας” να συσπειρώσουν τους απομαγευμένους ψηφοφόρους.

Η ευκολία και το συχνά παιδαριώδες των αναλύσεων αποδεικνύει την νηπιακή κατάσταση της σύγχρονης Ακροδεξιάς πολιτικής αντίληψης και πολιτικής πρακτικής. Ξεπερνά το αντικείμενο αυτού του κειμένου το να μπούμε σε λεπτομέρειες. Πρέπει πάντως να υπογραμμίσουμε πως η υιοθέτηση της Αριστερής σκέψης πως “όσο χειρότερα πηγαίνουν τα πράγματα, τόσο το καλύτερο για εμάς” διαθέτει μια κρίσιμη μεταβλητή: το ποιοι είναι οι “εμείς”. Δεν αρκεί τα πράγματα να πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο, θα πρέπει και οι “εμείς” που φιλοδοξούν να καρπωθούν την αποτυχία των “άλλων” να είναι σε θέση νοητικά, ψυχικά και πρακτικά να πράξουν τα δέοντα. Η λογική του “πέσε μήλο να σε φάω” μπορεί κάποτε να φέρει το μήλο στο στόμα σου, αλλά δεν θα το φέρνει κάθε μέρα, κι αυτό που θα μείνει θα είναι το κουφάρι σου να περιμένει-δυστυχώς και όσων σε πίστεψαν και σε ακολούθησαν.

Στην Γαλλία, οι οδομαχίες, οι επιθέσεις και η φυλετική βία είναι καθημερινή εικόνα όχι μόνο στην ζωή των Γάλλων, αλλά και στα δελτία ειδήσεων, δεν λείπει δηλαδή η δημοσιότητα. Ο λαός όμως μαθαίνει να προσαρμόζεται, όπως ο κόσμος όλος έμαθε από τις απευθείας μεταδόσεις του Πολέμου του Κόλπου και δώθε, να αντιμετωπίζει τον πόλεμο στην πόρτα του άλλου σαν ηλεκτρονικό παιχνίδι. Είτε αρέσει είτε όχι, η επιβίωση είναι το ζητούμενο και, αν οι πολιτικοί δεν μπορούν να προσφέρουν μια ομπρέλλα προστασίας, τότε ο καθένας πρέπει να επιβιώσει μόνος του, κοιτάζοντας την δουλειά του. Οι πολίτες διαβαίνουν κάποτε το ποτάμι. Αν οι πολιτικοί που διατείνονται πως θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο δεν είναι εκεί για να τους συναντήσουν, αλλά τους περιμένει η αστική αντίδραση για να τους φορέσει φίμωτρο, δεν φταίνε οι πολίτες αλλά οι “επαναστάτες” πολιτικοί που αποδεικνύονται τραγικά μικροί.

Στην περίπτωση της Γαλλικής Ακροδεξιάς, η κατ’ αρχήν αναγκαία προσπάθεια της Μαρίν Λεπέν να απομακρύνει το κόμμα από τις αντιλήψεις του πατρός της και τις πρακτικές του 1970-1980, και να προσαρμόσει την πολιτική του γραμμή στις αναγκαιότητες και στις συνθήκες του 21ου αιώνα, πήγε αρκετά μακριά. Τόσο μακριά ώστε οι προσαρμογές να απομακρύνουν από την ενεργή υποστήριξη και τον αγώνα στην κοινωνία όχι μόνο έναν “σκληρό πυρήνα” ο οποίος όμως εξακολουθούσε να ψηφίζει RN για συναισθηματικούς λόγους, αλλά και πολλούς ιδεολόγους πρόθυμους να κυνηγήσουν τις ψήφους πόρτα-πόρτα. Οταν, όμως, με κάποιες επίμονες εξαιρέσεις, οι υποψήφιοι και οι θέσεις τους μπερδεύουν τους υποστηρικτές, η αποχή είναι το φυσικό επακόλουθο, εάν ο ψηφοφόρος δεν στραφεί σε λιγότερο ρηξικέλευθες Δεξιές εναλλακτικές.

Οπως έδειξε το χαστούκι στον Πρόεδρο Μακρόν, η σχέση πολίτη-πολιτικού εμπεριέχει στοιχεία πάθους, και, όπως σε μια ερωτική σχέση, κανείς δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένος. Ο αποστειρωμένος καθωσπρεπισμός ευνοεί τα αστικά κόμματα των οποίων οι ψηφοφόροι έχουν κάθε λόγο να μην θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα. Αν είναι να ψηφίσεις ασφαλώς, ψηφίζεις το πρωτότυπο.

Οπως δείχνει η εμπειρία και από άλλα Ευρωπαϊκά κόμματα της Ακροδεξιάς, η “εκκαθάριση της φωλιάς” και η εξαφάνιση κάθε εναλλακτικής φωνής στον πέριξ χώρο, κλείνει τις δεξαμενές ψήφου αντί να τις ανοίγει. Στην πραγματικότητα, ακόμη και όσοι διαφωνούν με την Γαλλίδα πολιτικό ή ακόμη την αντιπαθούν γιατί δεν είναι “αρκετά Δεξιά, αρκετά επαναστάτρια, αρκετά Καθολική” στις εκλογές ψηφίζουν το κόμμα της. Οπως όμως αποδείχθηκε, αυτό δεν είναι αρκετό, και όχι για πάντα. Αν και με κάποιο τρόπο, με την κόρη, την ανηψιά ή τον περίγυρο, η κληρονομιά του Μενίρ θα εξακολουθήσει να υπάρχει ιστορικά, οι Περιφερειακές εκλογές έκαναν να ηχούν δυνατότερα τα ερωτήματα για το αν θα εξακολουθήσει να δρέπει πολιτικά οφέλη μετά από μια νέα ήττα το 2022.

Και στην Γαλλία όπως και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης, η εποχή του θυμού και της λαϊκής αντίδρασης υποχωρεί. Το είδαμε και στην Ελλάδα και στην Ισπανία και στην Ιταλία, με τις διαμαρτυρίες, τις κατσαρόλες στις πλατείες και τα Κίτρινα Γιλέκα. Αυτό το κύμα της λαϊκής οργής πέρασε και χάθηκε. Η οικονομική κρίση δεν έφερε νέα Βαϊμάρη όπως τα Αριστερά και Δεξιά κόμματα, τα μεν για να μην απολέσουν εκλογική πελατεία από τα αριστερά, τα δε για να μην χάσουν εκλογική πελατεία από τα δεξιά, τρομοκρατούσαν προληπτικά τον λαό, όχι γιατί οι συνθήκες δεν ήσαν εκεί αλλά γιατί η αστική πλευρά έμαθε από τα λάθη της και έσπευσε να λάβει μέτρα ενώ η υποτιθέμενα επναστατική παρέμεινε εγκλωβισμένη σε μια φαντασιακή ιστορικότητα.

Μένει βέβαια ο δεύτερος γύρος των Περιφερειακών εκλογών. Τα αποτελέσματα της Κυριακής ίσως να ταρακουνήσουν τους ψηφοφόρους. Είναι αναγκαίο αλλά αμφίβολο αν θα ταρακουνήσουν και τους πολιτικούς που, μέσα από τοπικές συμμαχίες, θα εξακολουθήσουν να πολιτεύονται. Είτε οι εκλογές αυτές μπορούν να αλλάξουν κάτι στην καθημερινότητα των Γάλλων είτε όχι -και το πιο πιθανόν είναι πως όχι, η προτροπή της Μαρίν Λεπέν, παραφράζοντας την Μασαλιώτιδα “Στις κάλπες, πολίτες!” φαίνεται μάλλον να προμηνύει την ολοένα πιο έκδηλη συντηρητική αντεπανάσταση.

ΕΙΡΗΝΗ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ